Getty ImagesABD Başkanı Joe Biden’ın Rus lider Vladimir Putin’le ilk yüz yüze görüşmesinde, Suriye’ye giren insani yardımlar da masadaydı.
Temmuz ayının başında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) gündemine gelecek olan BM öncülüğünde yapılan insani yardım geçişlerinin süresinin uzatılması hakkında bir uzlaşma sağlanamadı.
ABD basınına konuşan üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisi, 10 Temmuz’da süresi dolacak olan insani yardım geçişlerinin uzatılması için Biden’ın Putin’den taahhüt almaya çalıştığını ancak alamadığını söyledi.
Geçen yıl Temmuz ayında, Türkiye sınırındaki iki kapıdan (Cilvegözü ve Öncüpınar) yapılan insani yardım geçişlerinin süresinin uzatılması için verilen teklifi Rusya ve Çin veto etmişti.
6 aylık sürenin dolmasıyla birlikte yardım geçişleri durmuştu.
Ardından Rusya ve Çin’le uzlaşmaya varıldı. İki ülke, yardımların tek bir sınır kapısından (Cilvegözü) geçişlerinin devam etmesi ve sürenin bu kez 6 ay değil bir yıl uzatılmasına yönelik teklifin oylamasında çekimser kaldı. Böylece karar çıktı ve Suriye yönetiminin onayı olmaksızın sağlanan insani yardım geçişleri yeniden başladı.
BM yardım kuruluşunun başındaki Mark Lowcock, 3 milyon Suriyeli için bu yardımların hayati önemde olduğunu söylüyor ve kapıların sayısının artırılması çağrısı yapıyor.
Rusya ise desteklediği Şam yönetiminin onayı olmadan yapılan bu geçişlere tepkili.
Cenevre’de gazetecilere konuşan Beyaz Saray yetkilisi, “Bir taahhüt verilmedi ancak gelecekte Suriye’de herhangi bir şekilde işbirliği yapmak isteniyorsa bu konunun bizim için kritik önemde olduğunu açıkça ifade ettik.” dedi.
Yetkili, gelecek ay BMGK’da yapılacak oylamanın Rusya ve ABD’nin birlikte çalışıp çalışamayacağını gösteren kritik bir gösterge olacağını da belirtti.
Oylamadan ‘evet’ çıkması için 15 üyeli BMGK’da en az 9 üyenin onay vermesi ve beş daimi üyeden (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa) hiçbirinin veto etmemesi gerekiyor.
Ürdün ve Irak’taki birer kapıdan Suriye’nin güneyindeki ve doğusundaki bölgelere; Türkiye’deki iki sınır kapısından İdlib ve Halep’te muhaliflerin kontrolündeki bölgelere insani yardım ulaştırılmasını sağlayan düzenleme, Ocak 2014’ten bu yana 1 yıllığına kabul ediliyordu.
Ürdün’den 2018’den bu yana pratikte yardım ulaştırılmıyordu. Rusya ve Çin’in 2019 sonundaki vetosuyla Irak sınırı da devre dışı bırakıldı.
Ocak 2020’de program 6 ay için ve sadece Türkiye’deki iki sınır kapısını kapsayacak şekilde uzatılmıştı. Temmuz 2020’de ise Rusya ve Çin, sınır kapısının bire indirilmesi karşılığında programın bir yıllığına uzatılmasını kabul etmiş oldu.
