17. yüzyıldan kalma mumyalarda farklı keşif: Beyinlerinde kokain bulundu
İtalya’da 17. yüzyıldan kalma bir mezarda gömülü iki kişinin beyin dokularında bulunan kokain izlerine rastlandı. Koka bitkisinin Avrupa’daki kullanımının düşündüğünden çok daha eskiye dayandığını gösteren bu bulgu, kokainin Avrupa’da 19. yüzyıldan evvel nasıl ve ne vakit yayıldığını anlamak için yeni bir ışık tutuyor.

Araştırmacılar, İtalya’da 17. yüzyıldan kalma bir mezarda gömülü iki bireyden alınan mumyalanmış beyin dokularında kokain izlerine rastladı.
Koka bitkisinden elde edilen kokainin Avrupa’da yaygın olarak bulunmasının 19. yüzyılda, bitkiden kimyasal süreç kullanılarak elde edilmesiyle başladığı düşünülüyordu.
AVRUPA’DA 200 YIL EVVEL BAŞLAŞMIŞ OLABİLİR
Ancak bu yeni keşif, koka bitkisinin ve kokain uyuşturucusunun Avrupa’daki kullanımına yeni bir ışık tutuyor. Uyuşturucunun nasıl kullanıldığının, nasıl elde edildiğinin ve Avrupa’da ve dünya genelinde ne kadar tanınan olduğunun araştırılmasına yönelik yeni yollar açabilir.
Yeni arkeotoksikoloji, Avrupa kıtasında kokain kullanımını neredeyse iki yüzyıl geriye götürüyor.
Journal of Archaeological Science mecmuasında yayınlanan makaleye nazaran bu, koka bitkisinin (bilimsel ismi Erythroxylum spp.) 1600’lü yıllarda Avrupa’da bulunduğuna dair birinci ispat.
Beyin dokuları, Milano kentinde bulunan bir hastanenin (Ospedale Maggiore) ölen hastaları olan iki kişinin mumyalanmış kalıntılarından alındı. Hastanenin toplumun dışlanmış kesitlerinden gelen insanlara hizmet verdiği biliniyor.
Kayıtlara nazaran, hastanenin bitişiğindeki bir kilisede Ca’ Granda mahzeni olarak isimlendirilen ve 17. yüzyıl boyunca hastanede vefat eden hastaların gömüldüğü bir yer vardı.
Tahminlere nazaran mahzende, hayatını kaybeden ve buraya gömülen 10 binden fazla bireye ilişkin yaklaşık 2.9 milyon kemik bulunmaktadır.
Bu kalıntılardan, o periyotta yaşayan insanların toksikolojik alışkanlıklarını bulmak için bir çalışma yapıldı.
KOKA BİTKİSİ BİLEŞENLERİNE RASTLANDI
İki bireyin kalıntılarından alınan beyin dokularında koka bitkisinin faal bileşenlerine rastlanmıştır, bu da bu bileşenlerin bireyler tarafından hayattayken alındığına işaret etmektedir.
Hastanenin tedavi emeliyle bu bitkiyi kullandığına dair bir delil olmadığı için hastaların, ilaç yahut keyif emeliyle kendi başlarına kokain tüketmiş olması olası görünüyor.
Araştırmacılar makalede “Korunmuş insan beyinleri üzerinde yapılan toksikolojik tahliller, Erythroxylum cinsi bitkisinin 19. yüzyıldan evvel Avrupa’da kullanıldığına dair birinci ispatları ortaya koyarak, bitkinin varlığına dair anlayışımızı neredeyse iki yüzyıl geriye götürdü” tabirlerine yer verdi.
Yeni araştırma, kokainin sanılandan çok daha evvel Avrupa’da yaygınlaştığı ihtimalini öne çıkarsa da durum aslında bu türlü olmayabilir.
İncelenen cesetlerin yaşadığı periyotta İspanya’nın denetimindeki Milano, bilhassa Amerika’dan egzotik bitkiler ihraç ediyordu. Bu nedenle kokain tüketimi İspanya’da, kıtanın geri kalanından evvel yaygınlaşmış olabilir.