Doğu Anadolu’nun 3 bin 500 yıllık takıları Erzurum Müzesi’nde

Bölgede farklı tarihlerdeki hafriyatlarda bulunan yahut güvenlik güçlerince ele geçirilen takılar ile süs eşyaları, Erzurum Onarım ve Konservasyon Bölge Laboratuvarı’nda uzman takım tarafından temizlendi.

Küpe, kolye, bileklik, halhal, bilezik, fibula, tork, yüzük, pazubent, tomurcuk başlı iğne, süs iğnesi, kemer tokası, alınlık, muskalık ve gerdanlık üzere eserler, özel konseptle hazırlanarak birinci defa Erzurum Müzesi’nde sergilendi.

Farklı süslemeler ile figürlerin yer aldığı tarihi eserler, Geç Tunç Çağ’dan başlayarak Demir Çağ, Orta Çağ, Osmanlı Periyodu ve Urartu Krallığı üzere 3 bin 500 yıl öncesine kadar ki devri de yansıtıyor.

Arkeolog Doç. Dr. Gülşah Altunkaynak, Erzurum Kültür Yolu Şenliği kapsamında yapıtların sergilendiğini söyledi. Tarihi yapıtların standa 6-7 aylık bir süreçte hazırlandığını söz eden Altunkaynak, şöyle konuştu:

“Burada belirlediğimiz asıllar, takıların metal olması ve bir konsept içinde o takı kültürünün bölgedeki genel gelişimini bütün ziyaretçilerimize aktarabilmek. Zira takıların nereden başlayıp nereye kadar, nasıl geliştiğini bu vesileyle görmüş oluyorlar. Özel bir buluntu olarak bir Urartu kemer kesimini temizlettik. Çok değerli bir av sahnesinin işlendiği, avcılığın kıyafetlerine kadar, okunu, yayını germesine kadar, net biçimde o sahnelerin işlendiği bir Urartu kemeri modülünden sonra artık biraz daha günümüze gerçek yaklaşan Osmanlı devrine geçtik. 17. 18. 19. ve 20. yüzyıla kadar süreçte bileklikler, bilezikler, kolyeler, küpeler, muskalıklar ve çok görkemli kemer tokaları ile kemerler var.”

Altunkaynak, takıların tarihi yansımasını bilhassa bileziklerde gördüklerini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

“Hala o bölgesel ve kültürel hafızayla gelen estetik anlayışın, bugün bile kullanılıyor olması hakikaten bize o tarihi günümüze taşıyan örnekler olduğunu gösteriyor. Onun dışında sanat anlayışının nasıl evrildiğini, nasıl geliştiğini göstermesi bakımından da kıymetli. Stant, binlerce yıldır süs nesnelerinin, takıların ne kadar değerli olduğunu ve ne kadar sıklıkla kullanıldığını göstermesi bakımından da değerli. Bu bu türlü binlerce yıla dayanan bir gelenek ve her vakit bakımlı olmak, süslü olmak, takı takmak hakikaten değerliymiş, bunu da bize açıkça gösteriyor.”