Osmanlı döneminde başladı hala devam ediyor: Anzer balı kadar kıymetli

Tuzu birçok yerde kullanıyoruz. Erzincan Kemah’ta üretilen bu tuzun üretim başlangıcı 50 metre uzunluğunda 80-90 yıllık olan bir tünel. 50 metre uzunluğu olan bu tünel aracılığı dağdan gelen su nasıl tuz haline dönüştürülüyor?

İşte bu sorunun yanıtı ise gayet ilginç… Kemah’ta bulunan işletmenin sorumlusu yılın sadece 3-4 ayı üretim yapabildiklerini belirterek sadece yaz döneminde çıkan bu tuzun Anzer balı niteliğinde olduğunu söyledi. İşte az çıkan ve yılın az bir döneminde üretimi yapılan ama en sağlıklı ve en kaliteli olan olduğu için bölgede herkes tarafından tercih edilen bu tuzun üretim yolculuğu…

TUZUN ANZER BALI… BELKİ DE İLK DEFA DUYACAKSINIZ!

İşletmeden sorumlu olan kişi ‘sloganımız tuzun Anzer balı…’ diyerek Kemah’ta çıkarılan bu tuzun üretim aşamalarını tek tek şu sözlerle anlattı:

“Bu tünel Kemah tuzunun üretildiği tuzlu su kaynağının geliş noktası. Bulunduğumuz dağın içerisindeki kaya tuzlarını tatlı sular eritiyor ve tuzlu suya dönüşüyor. Bu tünelin sonunda da sızıntılar halinde kayaçların içerisinden akıyor.

Tünelin sonunda o sızıntılar ham maddemiz tuzlu suyumuz da bu tünel vasıtası ile yeryüzüne ulaşıyor. Tünelin tek vazifesi ham maddemizi yeryüzüne ulaştırmak. Daha sonra da hikaye dışarıda devam ediyor.”

‘DAĞDAN GELEN SU DAHA SONRA…’

“Bu su 7 gün 24 saat yıl boyunca akar bunu depolarız ve yaz aylarında 2-3 aylık dönemde hızlı bir şekilde buharlaştırıp tuz üretimi yapıyoruz. Haznelere dolan sular yerin altından büyük havuzlara ulaşarak depolanıyor. Su havuza gelmesinin ardından belli bir dönem orada bekletilerek tuzluluk derecesi arttığında ve artık üretilecek hale geldiğinde küçük 300’ün üzerindeki üretim havuzlarına aktarılacak ve buharlaştırmaya devam edeceğiz.”

‘AYNI SÜTÜN KAYMAĞI GİBİ KÜÇÜK TUZ KRİSTALLERİ OLUŞUYOR’

“Son aşamasında da üretim havuzlarında biriktirme havuzlarında üretime hazır hale getirilen tuzlu su bu küçük havuzlara alınıyor. Yaz aylarında da hızlı bir şekilde tuzlu su buharlaşıp kristalize olup tuz birikiyor. Havuzların dibinde aynı sütün kaymağı gibi parmağımla dokunduğumda da suyun yüzeyindeki bu küçük tuz kristalleri dibe doğru düşecektir. Şu an en küçük hallerindeler. Biraz daha büyüyüp kalınlaştığında suyun yüzeyinde tutunamayarak gölün tabanına düşecek ve katı halde birikmiş olacak.”

‘HER BİR HAVUZDA 250 KİLO TUZ ÜRETİLİYOR’

Her bir havuzun içerisinde 250 kilogram tuz üretiliyor. Havuzdan alınan tuzların toplanması ile de işlem bitmiyor. Bu aşamaya kadar hiçbir katkı ve kimyasal katılmadı. Bu aşamada da hiçbir işlem yapılmadan buharlaşan tuz toplanıyor. Doğal olarak güneşin altında 3-4 gün kuruduktan ve nemini attıktan sonra da yine doğal bir şekilde paketlenip hiçbir şey katılmadan vatandaşlara ulaştırılıyor.

‘TÜRKİYE’NİN HER YERİNE GÖNDERİLEMİYOR’

Tüm noktalara ulaştırmaya çalışıyoruz. Yörenin tüm tuz ihtiyacı buradan karşılanıyor. Çevremizdeki il ve ilçelere Doğu Anadolu’ya buradan tuz gönderiliyor. Tabi ki tüm Türkiye’ye gönderemiyoruz kapasitemiz az olduğu için buradaki üretim sadece iklime dayalı bir üretim fakat az olmasından dolayı biraz kıymeti de biliniyor.”